Van het Witte Kasteel naar de Brand

Dit artikel schreef Lambert Winkelmolen van Stichting Nieuwe Warande over het Pauwelspad voor De Schakel, het dorpsblad van Berkel-Enschot. Hij liep het Pauwelspad vanuit Berkel-Enschot met de klok mee. Tekst: Lambert Winkelmolen Foto: Twan Jenniskens. Vragen of opmerkingen over dit artikel: https://stichtingnieuwewarande.nl 

In vier afleveringen een korte impressie van een wandeling over het in september 2022 geopende Pauwelspad. Deze 34 kilometer lange wandelroute voert grotendeels door het landschapspark Pauwels.

Hierbij aflevering twee: de route van Het Witte Kasteel in Loon op Zand naar het natte natuurgebied De Brand over een afstand van zo’n 10 kilometer. De route is te downloaden via Route

Via een statige beukenlaan kom je uit op het voorplein van het omgrachte Witte Kasteel. Het huidige kasteel dat stamt uit 1777 is gebouwd op de resten van een ouder kasteel. In 1383 werd de heerlijkheid Loon op ’t Sant of Venloon door hertogin Johanna van Brabant uitgegeven aan ridder Pauwels van Haestrecht. Hij liet het oorspronkelijke kasteel bouwen, een ‘borch’, een stenen woontoren. Landschapspark Pauwels ontleend zijn naam aan deze adellijke heer. Een korte wandeling door het dorp brengt ons al snel in het bosgebied van de Loonse duinen. We lopen door het oude Venloon. Hier lag het oorspronkelijke dorp dat op het einde van de Middeleeuwen verplaatst werd in de richting van het Witte Kasteel. Door houtkap, overbegrazing en verdroging was het zand van deze wat hoger gelegen zandrug bloot komen te liggen en een speelbal geworden van de wind. De akkers van het oude Venloon werden overstoven, wat verplaatsing noodzakelijk maakte. Het licht geaccidenteerde bosgebied waar wij hier doorheen lopen bestaat uit door de wind opgeworpen zandheuvels die in later eeuwen door beplanting met eiken en dennen zijn vastgelegd. Verderop heeft de wind nog vrij spel en betreden wij de ‘Brabantse Sahara’, een van de grootste nog overgebleven stuifzandgebieden van West-Europa. Bijzondere soorten als zandzegge en kortmossen kunnen zich hier handhaven aan de randen van deze woestijn waar in de zomer de temperatuur kan oplopen tot boven de 50 graden celsius.